Amaç: Dünya Sağlık Örgütü cinsel sağlığı; somatik,
emosyonel, entelektüel ve sosyal bileşenleri olumlu yönde
bütünleştiren ve kişiliği, iletişimi, sevgiyi geliştiren bütünlük
olarak tanımlamaktadır. Cinsel sağlık geçirilen hastalık
ve ameliyatlar, hormonal nedenler, beden yapısındaki veya
fonksiyonlarındaki değişiklikler, fiziksel ve mental sağlık
durumu gibi pek çok faktörden negatif yönde etkilenmektedir.
Bu çalışmada, histerektomi sonrasında cinsel sağlığın
değerlendirilmesinde PLISSIT modelinin kullanımının örneklerle
açıklanması amaçlanmıştır. Bulgu: Yapılan çalışmalar
PLISSIT modeline dayalı eğitim programlarının histerektomi
operasyonu sonrası cinsel sağlığı geliştirmede etkili olduğunu
ortaya koymaktadır. Sonuç: Histerektomi sonrası cinsel sağlığın
önemli dört öğesi olan beden imajı, cinsiyet rol fonksiyonu,
cinsel fonksiyonlar ve üreme yeteneği zarar görmektedir.
Destekleyici, eğitici ve danışmanlık rolleri bulunan hemşireler
histerektomi sonrası cinsel danışmanlık konusunda donanımlı,
istekli ve rolünü benimsemiş olmalıdır. Bu kapsamda
hemşirelere yardımcı ve yol gösterici olacak birçok model
(PLISSIT, BETTER, ALARM ve ALLOW) bulunmaktadır.
Kullanımı en sık tercih edilen PLISSIT modeli “İzin verme
(P-Permission)”, “Sınırlı bilgi (LI-Limited information)”,
“Özel öneriler (SS-Specific suggestions)” ve “Yoğun tedavi
(IT-Intensive therapy)” olmak üzere dört basamaklı yaklaşımdan
oluşmaktadır. Cinsel sağlığın değerlendirilmesinde model
kullanımı ile bakımın kalitesinin artması, klinik uygulamalarda
ve hasta bakım sonuçlarında fark oluşturulması, bireylerin
memnuniyetinin artması ve mesleki doyuma ulaşılması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Cinsel Sağlık, Histerektomi, PLISSIT Modeli, Hemşirelik
Doi: 10.17371/UHD.2017.3.8
|